Στις 5 Μαρτίου 2011 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) αποφάνθηκε (η απόφαση θα είναι οριστική εάν εντός 3 μηνών δεν προσβληθεί στην Ολομέλεια) σχετικά με την υπόθεση Rahimi v. Greece (App. No. 8687/08).
Σύμφωνα με το επίσημο δελτίο τύπου, το οποίο τιτλοφορείται «Ανεπαρκής μέριμνα και παράνομη κράτηση ασυνόδευτου ανηλίκου αιτούντος άσυλο», το Δικαστήριο αποφάσισε ομόφωνα ότι συντελέστηκαν παραβιάσεις του Άρθρου 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης), του Άρθρου 13 (δικαίωμα σε αποτελεσματική προσφυγή) και του Άρθρου 5 παρ.1 και 4 (δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).
Η υπόθεση αφορά ασυνόδευτο ανήλικο από το Αφγανιστάν, ο οποίος εισήλθε στην Ελλάδα παράνομα το 2007 και κρατήθηκε στο κέντρο κράτησης της Παγανής στη Λέσβο πριν αφεθεί ελεύθερος εν όψει απελάσεως. Ο Rahimi έφυγε από το Αφγανιστάν μετά το θάνατο των γονιών του στις ένοπλες συρράξεις που επικρατούσαν στη χώρα. Ο ανήλικος κατέθεσε αίτημα ασύλου στην Ελλάδα τον Ιούλιο του 2007 (αφού αφέθηκε ελεύθερος) το οποίο απορρίφθηκε τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, ενώ η προσφυγή του εκκρεμεί.
Βάσει στοιχείων, το Δικαστήριο θεώρησε ότι ο ανήλικος ήταν πράγματι ασυνόδευτος, παρόλο που οι ελληνικές αρχές παρουσίασαν αντίθετη εικόνα, ενώ από την αίτηση ασύλου του και στο εξής διαπιστώθηκε ότι δεν ορίστηκε επίτροπος όπως θα έπρεπε. Οι παράγοντες αυτοί έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην απόφαση του Δικαστηρίου.
Επιπλέον, το Δικαστήριο έκρινε ότι κατά την κράτησή του δεν εξαντλήθηκαν τα εσωτερικά ένδικα βοηθήματα (Άρθρο 13), καθώς δεν παρασχέθηκαν επαρκείς πληροφορίες στον ανήλικο και σε γλώσσα που να κατανοεί σχετικά με τις διαδικασίες που μπορούσε να ακολουθήσει.
Αναφορικά με τις συνθήκες κράτησης στην Παγανή, οι οποίες προσέβαλλαν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια αλλά και την αδυναμία να ληφθεί υπόψη η εξαιρετικά ευάλωτη περίπτωση του ανηλίκου, το Δικαστήριο έκρινε ότι παρόλη τη μικρή διάρκεια της κράτησης, ο ανήλικος υπέστη ταπεινωτική μεταχείριση (Άρθρο 3). Αλλά και για την περίοδο που ακολούθησε της απελευθέρωσης του, το Δικαστήριο διαπίστωσε παραβίαση του Άρθρου 3, καθώς έκρινε ότι οι αρχές δεν μερίμνησαν να φροντίσουν τον ασυνόδευτο ανήλικο.
Συμπληρωματικά, το Δικαστήριο έκρινε ότι οι αρχές δεν ενήργησαν με γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού όταν αποφάσισαν αυτομάτως την κράτησή του χωρίς να εξετάσουν εναλλακτικές λύσεις και συνεπώς η κράτηση του ανηλίκου δεν κρίθηκε «νόμιμη» σύμφωνα με την έννοια του Άρθρου 5 παρ.1. Τέλος διαπιστώθηκε παραβίαση των παρ. 2 & 4 του Άρθρου 5, καθώς οι πληροφορίες που του παρασχέθηκαν δεν ήταν σε γλώσσα που να κατανοεί, ούτε είχε ουσιαστική πρόσβαση σε δικηγόρο.
Τομέας Προστασίας
Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Γραφείο Ελλάδας
Διαβάστε το Δελτίο Τυπου του ΕΔΔΑ εδώ (αγγλικά)
Διαβάστε την απόφαση του ΕΔΔΑ εδώ (γαλλικά)
Διαβάστε σχετικό Δελτίο Τύπου του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες