Προς το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη
Κοιν.: Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Συνήγορο του Πολίτη, Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Ευρωπαϊκή Επιτροπή
ΘΕΜΑ: Διαμαρτυρία δικηγόρων σχετικά με τη διαδικασία ασύλου
Αθήνα, 30-5-2013
Οι υπογράφοντες δικηγόροι
Κοιν.: Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Συνήγορο του Πολίτη, Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Ευρωπαϊκή Επιτροπή
ΘΕΜΑ: Διαμαρτυρία δικηγόρων σχετικά με τη διαδικασία ασύλου
Ως δικηγόροι και προασπιστές των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της τήρησης της νομιμότητας, παρακολουθούμε εδώ και χρόνια τις πολιτικές αποφάσεις και τις πρακτικές των αρχών, όσον αφορά στη διαδικασία ασύλου στην Ελλάδα. Παρά τις εξαγγελίες των τελευταίων ετών, οι συστημικές παθογένειες εξακολουθούν να υφίστανται με προεξάρχουσα την αρμοδιότητα για την παραλαβή και εξέταση σε α’ βαθμό των αιτημάτων διεθνούς προστασίας από την ελληνική αστυνομία. Η πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου είναι στην πράξη αδύνατη, λόγω της συστηματικής άρνησης των αρμοδίων αρχών να παραλαμβάνουν τις αιτήσεις. Η δε διαδικασία εξέτασης και απόφασης των αιτημάτων ασύλου δεν πληροί κανένα από τα κριτήρια του αρμόδιου αμερόληπτου και εξειδικευμένου οργάνου σύμφωνα με τις διεθνείς, ενωσιακές και εθνικές δεσμεύσεις. Ως προς το δεύτερο βαθμό εξέτασης οι Επιτροπές Προσφυγών, που ιδρύθηκαν το 2010 (ΠΔ 114/2010) είναι αποκλειστικά αρμόδιες ακόμη και σήμερα να κρίνουν επί των χιλιάδων εκκρεμών προσφυγών σε δεύτερο βαθμό. Σημειωτέον ότι οι Επιτροπές Προσφυγών παρότι δεν διαθέτουν, εκ της συγκρότησής τους, τις εγγυήσεις ενός ανεξάρτητου οργάνου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 39 της Οδηγίας 85/ΕΚ/2005, συστήθηκαν ως προσωρινή μεταβατική λύση προκειμένου να αντιμετωπισθεί η ανάγκη άμεσης εξέτασης των χιλιάδων εκκρεμών προσφυγών, αποτέλεσμα των κατάφωρων παραβιάσεων και πλημμελειών της αρμόδιας, μέχρι και σήμερα, αστυνομικής αρχής. Παρά την πρόβλεψη κάποιων εγγυήσεων ως προς την σύνθεση των τριμελών Επιτροπών Προσφυγών, (με συμμετοχή ενός εκπροσώπου της Ύπατης Αρμοστείας και ενός μέλους υποδειχθέντος από την ΕΔΔΑ), οι Επιτροπές που εντάχθηκαν στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη δεν μπόρεσαν να αντιπαρέλθουν τα συστημικά προβλήματα που μεταφέρθηκαν από το προηγούμενο σύστημα (πλημμέλεια διοικητικής υποστήριξης, γραφειοκρατία, έλλειψη κονδυλίων κ.λ.π.). Η πολυαναμενόμενη μετάβαση σε νέο σύστημα εξέτασης αιτημάτων ασύλου και χορήγησης διεθνούς προστασίας, η οποία έχει νομοθετηθεί με τον Ν. 3907/2011, που προβλέπει Υπηρεσία Ασύλου με πολιτικό προσωπικό και Αρχή Προσφυγών στην κατεύθυνση της λειτουργίας ενός ασφαλέστερου πλαισίου -παρότι δεν προβλέπει de jure ανεξάρτητο όργανο- δείχνει να ακυρώνεται πριν την υλοποίησή της. Δυόμιση χρόνια μετά τη νομοθετική τους πρόβλεψη δεν έχουν λειτουργήσει ούτε η νέα Υπηρεσία Ασύλου ούτε η Αρχή Προσφυγών. Στην παρούσα δε συγκυρία σοβαρότατες ανησυχίες δημιουργεί η δρομολόγηση διαδικασιών για την άρση των όποιων εγγυήσεων προβλέπονται από το Ν. 3907/2011.
Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα, για την, εκ νέου, συγκρότηση των Επιτροπών του ΠΔ 114/2010 και της Αρχής Προσφυγών προτάθηκαν στα μέλη συμβάσεις που αντίκεινται στις στοιχειώδεις προδιαγραφές δεοντολογικής ανεξαρτησίας των μελών, που παραβιάζουν το διεθνές, ενωσιακό και εθνικό δίκαιο, όπως γνωμοδότησε σχετικά και ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών επί των όρων των συμβάσεων αυτών. Ενδεικτικά : α) οι νομικοί- μέλη καλούνται να εργαστούν υπό το νέο πλαίσιο, υποκείμενοι σε διευθυντικό δικαίωμα ή/και στον έλεγχο της Ελληνικής Αστυνομίας, β) βάσει της νέας στρατηγικής, οι νομικοί-μέλη θα κληθούν, χωρίς δικαίωμα ένστασης, υπό το ως άνω πλαίσιο, να μετέχουν σε συνεδριάσεις σε χώρους κράτησης και υπό συνθήκες που έχουν χαρακτηριστεί από το ΕΔΔΑ ότι συνιστούν απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, όπου οι κρατούμενοι δεν λαμβάνουν ενημέρωση επί των διαδικασιών, δεν έχουν νομική συνδρομή και στην ουσία δεν μπορούν να ασκήσουν τα μέσα υποστήριξης των αιτημάτων τους.
Επειδή η ως άνω δρομολόγηση διαδικασιών που έχουν ως αποτέλεσμα την άρση των όποιων εγγυήσεων προβλέπονται από το Ν. 3907/2011 και του μεταβατικού ΠΔ 114/2010, αντιβαίνει στο διεθνές, ενωσιακό και εθνικό δίκαιο και καθιστά ακυρωτέα την όποια διαδικασία λάβει χώρα εντός του ανωτέρω πλαισίου.
Επειδή η ως άνω διαδικασία χειραγώγησης των νομικών-μελών των Επιτροπών, δια παρανόμων συμβάσεων, προσκρούει στη δεοντολογία του δικηγόρου ως λειτουργού της δικαιοσύνης και υπερασπιστή των δικαιωμάτων του ανθρώπου.
Επειδή τούτο δεν είναι δυνατό να είναι ανεκτό από τη δικηγορική κοινότητα.
Σας καλούμε να αναθεωρήσετε τις ως άνω δρομολογηθείσες διαδικασίες και να συμβαδίσετε και να εγγυηθείτε τη νομιμότητά τους, άλλως θα δυναμιτίσετε το ήδη προβληματικό σύστημα διαδικασίας χορήγησης διεθνούς προστασίας στην Ελλάδα, δεδομένου ότι οι αποφάσεις των Επιτροπών Προσφυγών, υπό τις ως άνω προϋποθέσεις, θα πάσχουν ακυρότητας ως αντιβαίνουσες στη διεθνή, ενωσιακή και εθνική νομοθεσία.
Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα, για την, εκ νέου, συγκρότηση των Επιτροπών του ΠΔ 114/2010 και της Αρχής Προσφυγών προτάθηκαν στα μέλη συμβάσεις που αντίκεινται στις στοιχειώδεις προδιαγραφές δεοντολογικής ανεξαρτησίας των μελών, που παραβιάζουν το διεθνές, ενωσιακό και εθνικό δίκαιο, όπως γνωμοδότησε σχετικά και ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών επί των όρων των συμβάσεων αυτών. Ενδεικτικά : α) οι νομικοί- μέλη καλούνται να εργαστούν υπό το νέο πλαίσιο, υποκείμενοι σε διευθυντικό δικαίωμα ή/και στον έλεγχο της Ελληνικής Αστυνομίας, β) βάσει της νέας στρατηγικής, οι νομικοί-μέλη θα κληθούν, χωρίς δικαίωμα ένστασης, υπό το ως άνω πλαίσιο, να μετέχουν σε συνεδριάσεις σε χώρους κράτησης και υπό συνθήκες που έχουν χαρακτηριστεί από το ΕΔΔΑ ότι συνιστούν απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, όπου οι κρατούμενοι δεν λαμβάνουν ενημέρωση επί των διαδικασιών, δεν έχουν νομική συνδρομή και στην ουσία δεν μπορούν να ασκήσουν τα μέσα υποστήριξης των αιτημάτων τους.
Επειδή η ως άνω δρομολόγηση διαδικασιών που έχουν ως αποτέλεσμα την άρση των όποιων εγγυήσεων προβλέπονται από το Ν. 3907/2011 και του μεταβατικού ΠΔ 114/2010, αντιβαίνει στο διεθνές, ενωσιακό και εθνικό δίκαιο και καθιστά ακυρωτέα την όποια διαδικασία λάβει χώρα εντός του ανωτέρω πλαισίου.
Επειδή η ως άνω διαδικασία χειραγώγησης των νομικών-μελών των Επιτροπών, δια παρανόμων συμβάσεων, προσκρούει στη δεοντολογία του δικηγόρου ως λειτουργού της δικαιοσύνης και υπερασπιστή των δικαιωμάτων του ανθρώπου.
Επειδή τούτο δεν είναι δυνατό να είναι ανεκτό από τη δικηγορική κοινότητα.
Σας καλούμε να αναθεωρήσετε τις ως άνω δρομολογηθείσες διαδικασίες και να συμβαδίσετε και να εγγυηθείτε τη νομιμότητά τους, άλλως θα δυναμιτίσετε το ήδη προβληματικό σύστημα διαδικασίας χορήγησης διεθνούς προστασίας στην Ελλάδα, δεδομένου ότι οι αποφάσεις των Επιτροπών Προσφυγών, υπό τις ως άνω προϋποθέσεις, θα πάσχουν ακυρότητας ως αντιβαίνουσες στη διεθνή, ενωσιακή και εθνική νομοθεσία.
Αθήνα, 30-5-2013
Οι υπογράφοντες δικηγόροι