ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
«είναι έγκλημα να είσαι ξένος; Εμείς πιστεύουμε πως όχι.»
ROZAKIS, TULKENS, KOVLER,
HAJIYEV, SPIELMANN ΚΑΙ HIRVELÄ,
σε γνώμη τους στην υπόθεση
AFFAIRE SAADI c. ROYAUME-UNI στο ΕΔΔΑ
ROZAKIS, TULKENS, KOVLER,
HAJIYEV, SPIELMANN ΚΑΙ HIRVELÄ,
σε γνώμη τους στην υπόθεση
AFFAIRE SAADI c. ROYAUME-UNI στο ΕΔΔΑ
Ένας μήνας πέρασε από την τραγωδία στο Φαρμακονήσι και οι διοργανωτές του «δημοσίου διαλόγου» έχουν καταφέρει να επιβάλουν τη λήθη για το ναυάγιο που στέρησε τη ζωή σε 11 ανθρώπους. Λες και ήταν κάτι που ούτε έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν, ούτε πρόκειται να ξανασυμβεί.
Από την πρώτη στιγμή, οι ελληνικές Αρχές και τα κυρίαρχα ΜΜΕ, προσπάθησαν να το παρουσιάσουν ως ένα τυχαίο περιστατικό το οποίο δεν ήταν δυνατόν να αποφευχθεί. Λίγοι ήταν αυτοί που έπραξαν τα ελάχιστα και ζήτησαν συγγνώμη για αυτό που οι ίδιοι αποκάλεσαν «ατυχή επιχείρηση διάσωσης». Η κυρίαρχη μερίδα των πολιτικών εκπροσώπων του συστήματος και τα φερέφωνά τους έκαναν λόγο για ευθύνες των τουρκικών Αρχών που δεν συλλαμβάνουν τους αλλοδαπούς, των διακινητών που θέτουν τις ζωές των ανθρώπων σε κίνδυνο και των γονιών που βάζουν τα παιδιά τους σε βάρκες, ξεχνώντας ότι αυτό που ωθεί τους ανθρώπους στον ξεριζωμό απ’ την πατρίδα τους είναι η ανάγκη και η απόγνωση.
Παρά ταύτα, το Φαρμακονήσι δεν είναι, ούτε μπορεί να παρουσιαστεί ως ένα τυχαίο περιστατικό, αποκομμένο από τη μεταναστευτική πολιτική της Ε.Ε. και της Ελλάδας και την πρακτική των παράνομων επαναπροωθήσεων στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Όλο και περισσότερες μαρτυρίες περί παράνομων απωθήσεων στην Τουρκία δημοσιεύονται το τελευταίο διάστημα ενώ εκθέσεις διεθνών και ευρωπαϊκών οργάνων (Proasyl, Pushed back, systematic human rights violations against refugees in the Aegean sea and at the Greek-Turkish land border, Νοέμβριος 2013- Διεθνής Αμνηστία: Επικίνδυνη πρόσβαση ζωές σε κίνδυνο στην πύλη της Ευρώπης, Ιούλιος 2013, Διεθνής Αμνηστία: Σύνορα της Ευρώπης καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία, Ιούλιος 2013) αποδεικνύουν ότι οι επιχειρήσεις απώθησης και επαναπροώθησης υπηκόων τρίτων χωρών αποτελούν πάγια πρακτική αντιμετώπισης του μεταναστευτικού ζητήματος. Άλλωστε, ο ίδιος ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη είχε δηλώσει σε ανύποπτο χρόνο ότι «Τον χρόνο που πέρασε … απετράπη η είσοδος σε 50.000 (παράνομους μετανάστες)».
Οι πρακτικές αυτές, εκτός από το γεγονός ότι είναι αντίθετες στο διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό νομικό πλαίσιο και ότι καταστρατηγούν τα δικαιώματα των προσφύγων και των ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας, δεν συνάδουν με την προστασία της ανθρώπινης ζωής καθώς ο κύριος στόχος που υπηρετείται είναι η αποτροπή εισόδου στην ελληνική επικράτεια, με αναπόφευκτη συνέπεια να «συγχωρούνται» παράπλευρες απώλειες, ακόμα και αν αυτές αφορούν ζωές ανθρώπων. Επιπλέον, με τις πρακτικές αυτές, δημιουργείται μία γκρίζα ζώνη, όπου η παραβίαση δικαιωμάτων αλλά και διεθνών υποχρεώσεων της χώρας δικαιολογείται από τον υπέρτατο σκοπό της «προστασίας» των συνόρων. Σε αυτή τη ζώνη βρίσκουν καταφύγιο όσοι (λιμενικοί ή αστυνομικοί) στρέφονται ευθέως απέναντι στα αγαθά της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας των αλλοδαπών.
Η πολιτική, λοιπόν, των επαναπροωθήσεων αποτελεί την πραγμάτωση του δόγματος «προστασία των συνόρων με κάθε κόστος» απέναντι σε «άοπλους εισβολείς», όπως πρόσφατα δήλωσε στέλεχος της ΝΔ. Και όπως συμβαίνει με κάθε πολιτική επιλογή, έτσι και η συγκεκριμένη είναι απόρροια της στάθμισης μεταξύ εννόμων αγαθών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το έννομο αγαθό της ζωής (των αλλοδαπών, μια και για τους κυβερνώντες δεν έχουν όλες οι ζωές την ίδια αξία) κρίθηκε ότι αξίζει λιγότερη προστασία από την «προστασία» των συνόρων. Η κυβέρνηση, λοιπόν, υιοθετεί την ακροδεξιά ρητορική του Θάνου Πλεύρη, ο οποίος είχε δηλώσει ότι «η φύλαξη των συνόρων δεν μπορεί να υφίσταται αν δεν υπάρχουν απώλειες και για να γίνω κατανοητός, αν δεν υπάρχουν νεκροί!».
Ως εκ τούτου, το Φαρμακονήσι δεν μπορεί να ιδωθεί παρά μόνο ως ένα κομμάτι του παζλ που συνθέτεται από εκατοντάδες ακόμα μαρτυρίες περί παράνομων απωθήσεων, σε πολλές από τις οποίες υπάρχει απειλή ή βλάβη των εννόμων αγαθών της ανθρώπινης ζωής ή σωματικής ακεραιότητας. Για αυτό το λόγο, ο Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης Νιλς Μούιζνιεκς, είχε δηλώσει στο πρακτορείο ειδήσεων Associated Press ότι η ναυτική τραγωδία στο Φαρμακονήσι «φαίνεται να είναι μια υπόθεση αποτυχημένης μαζικής απέλασης».
Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, οι δικαστικές αρχές αλλά και οι δημοσιογραφικές έρευνες που θέλουν να συμβάλουν στην αποκάλυψη της αλήθειας, και όχι στην αποσιώπηση ή τη συγκάλυψη ευθυνών, πρέπει να δώσουν βήμα σε όλες τις μαρτυρίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας για παράνομες απωθήσεις και επαναπροωθήσεις. Εμείς, δεν θα σταματήσουμε να υπερασπιζόμαστε το κεκτημένο της απόλυτης αξίας της ανθρώπινης ζωής αμάχων, που δεν χωράει στην προκρούστια κλίνη της «εθνικής ασφάλειας» και των σφραγισμένων συνόρων. Η σιωπή και η ανοχή απέναντι σε αυτές τις πολιτικές και πρακτικές δεν μας κάνει πιο ασφαλείς, αλλά συνενόχους.
Ζητούμε:
- Να ριχθεί φως στην τραγωδία και τον θάνατο 11 προσφύγων στο Φαρμακονήσι και να διερευνηθούν οι ευθύνες του Λιμενικού Σώματος.
- Να σταματήσουν οι παράνομες επαναπροωθήσεις που βάζουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.
- Να γίνει σεβαστό το δικαίωμα προστασίας ανθρώπων που προέρχονται από περιοχές όπου η ζωή και η σωματική τους ακεραιότητα βρίσκεται σε κίνδυνο.
Αθήνα, 27 Φεβρουαρίου 2014
ΟΜΑΔΑ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ
Κατεβάστε την ανακοίνωση εδω
