Βιέννη, 8 Μαρτίου 2011
Ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) δημοσιεύει σήμερα έκθεση σχετικά με την κατάσταση σε ό,τι αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα προσώπων που εισέρχονται παράτυπα στην Ελλάδα από τα χερσαία σύνορά της με την Τουρκία. Η έκθεση αυτή βασίζεται σε επιτόπια έρευνα στην περιοχή του Έβρου τον Ιανουάριο 2011.
«Η κατάσταση στα εξωτερικά χερσαία σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης όσον αφορά στα θεμελιώδη δικαιώματα. Άνθρωποι, μεταξύ των οποίων έγκυες γυναίκες και οικογένειες με μικρά παιδιά, κρατούνται υπό απάνθρωπες συνθήκες», σχολίασε ο διευθυντής του Οργανισμού, κ. Morten Kjaerum
Ως παράδειγμα μπορεί να αναφερθεί η κατάσταση που επικρατεί στο κέντρο κράτησης Σουφλίου: στις 29 Ιανουαρίου 2011, ημέρα επίσκεψης ερευνητών του FRA, 144 άτομα κρατούνταν σε ενιαίο χώρο εμβαδού περίπου 110 m2. Δεν υπάρχει θέρμανση, ενώ υπάρχει μόνο μία τουαλέτα και ένα κρύο ντους για όλους τους κρατουμένους – με τις εξωτερικές θερμοκρασίες να κυμαίνονται γύρω στους μηδέν βαθμούς. (Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης συνιστά, σε περιπτώσεις ομαδικού καταλύματος, εμβαδόν 4 m2 ανά κρατούμενο). Εντούτοις, δεν έχουν ληφθεί από τις ελληνικές αρχές μέτρα έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση των συνθηκών στα κέντρα κράτησης του Έβρου – παρά την ύπαρξη συγκεκριμένων έκτακτων κονδυλίων της ΕΕ. «Η κατάσταση στα εξωτερικά χερσαία σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης όσον αφορά στα θεμελιώδη δικαιώματα. Άνθρωποι, μεταξύ των οποίων έγκυες γυναίκες και οικογένειες με μικρά παιδιά, κρατούνται υπό απάνθρωπες συνθήκες», σχολίασε ο διευθυντής του Οργανισμού, κ. Morten Kjaerum
Η έκθεση διαπιστώνει έναν αριθμό παραγόντων που συμβάλλουν στην παρούσα κρίση, π.χ. ότι όλοι όσοι συλλαμβάνονται να διέρχονται τα σύνορα παράτυπα – εκτός εκείνων που χρειάζονται επείγουσα εισαγωγή σε νοσοκομείο – τίθενται αυτομάτως υπό κράτηση, περιλαμβανομένων παιδιών, ακόμη και βρεφών.
Ο συντονισμός της επιτόπου αντιμετώπισης της κατάστασης στην περιοχή του Έβρου αποτελεί καίριο πρόβλημα. Η ευθύνη διαχείρισης της μετανάστευσης είναι μοιρασμένη μεταξύ τεσσάρων διαφορετικών υπουργείων, η δε ανάθεση ευθυνών σε τοπικό επίπεδο δεν είναι σαφής. Ένας προφανής τρόπος αντιμετώπισης των άμεσων αναγκών είναι η ανάπτυξη πολύ ισχυρότερων αμηχανισμών συντονισμού σε τοπικό επιχειρησιακό επίπεδο, κάτι που έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό στην εφαρμογή του σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.
Τα στοιχεία για την έκθεση αυτή συλλέχθηκαν απευθείας από προσωπικό του Οργανισμού μέσω συνεντεύξεων με βασικούς συντελεστές, περιλαμβανομένων ατόμων υπό κράτηση, αλλά και όλων των αρμόδιων κρατικών αρχών, καθώς και μέσω άμεσης παρατήρησης των συνθηκών που επικρατούν στα σύνορα και στα κέντρα κράτησης.
Η έρευνα πεδίου συμπληρώθηκε με τη συλλογή δευτερογενών δεδομένων. Η ελληνική κυβέρνηση παρέσχε στον FRA απρόσκοπτη πρόσβαση σε όλες τις εγκαταστάσεις κράτησης και η Frontex παρείχε σημαντική βοήθεια διευκολύνοντας την επιτόπια έρευνα.
Από το 2010 το 90% του συνόλου των παράτυπων συνοριακών διελεύσεων που διαπιστώνονται κατά μήκος όλων των εξωτερικών χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης λαμβάνει χώρα στα Ελληνικά χερσαία και θαλάσσια σύνορα.
Οι καθημερινές διελεύσεις στα ανατολικά σύνορα στον ποταμό Έβρο φθάνουν μέχρι και τα 350 άτομα. Η μεγαλύτερη κατηγορία αυτών (44%) προέρχονται από το Αφγανιστάν. Το 2010, 45 άτομα έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να διαβούν τα σύνορα στην περιοχή του Έβρου (βλ. www.frontex.europa.eu).
Οι καθημερινές διελεύσεις στα ανατολικά σύνορα στον ποταμό Έβρο φθάνουν μέχρι και τα 350 άτομα. Η μεγαλύτερη κατηγορία αυτών (44%) προέρχονται από το Αφγανιστάν. Το 2010, 45 άτομα έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να διαβούν τα σύνορα στην περιοχή του Έβρου (βλ. www.frontex.europa.eu).
