Καθυστερημένη δικαίωση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο 10 οροθετικών γυναικών για την διαπόμπευση και το στιγματισμό που υπέστησαν το Μάϊο του 2012

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Aθήνα, 25 Ιανουαρίου 2024

Με την απόφαση O.G. and Others v. Greece (προσφυγές νο. 71555/12 και 48256/13) της 23/1/2024, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) καταδίκασε απερίφραστα την Ελλάδα για παραβιάσεις του άρθρου 8 (δικαίωμα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) ως προς την αναγκαστική υποβολή σε αιμοληψία και ανίχνευση του ιού HIV στο πλαίσιο αστυνομικών επιχειρήσεων, καθώς και δημοσιοποίηση φωτογραφιών και ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, δικαιώνοντας, 12 χρόνια μετά, τα εκατοντάδες θύματα των παραβιάσεων αυτών, στην πλειοψηφία τους γυναίκες, στο πρόσωπο τεσσάρων από αυτές.

Ειδικότερα, το Δικαστήριο απεφάνθη ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 8 της Σύμβασης, κρίνοντας εντελώς παράνομη την αναγκαστική υποβολή σε αιμοληψία και ανίχνευση του ιού HIV στο πλαίσιο αστυνομικών επιχειρήσεων, δεδομένου του ότι, «[..]στην προκειμένη περίπτωση, καμία από τις διατάξεις που επικαλείται η Κυβέρνηση δεν είναι ικανή να δικαιολογήσει μια ιατρική διαδικασία που διενεργείται από αστυνομικούς ή γιατρούς του ΚΕΕΛΠΝΟ, όπως αυτή που διενεργήθηκε στις προσφεύγουσες. [παρ. 120]. Το Δικαστήριο είναι επομένως της γνώμης ότι η επέμβαση αυτή δεν "προβλεπόταν από το νόμο" κατά την έννοια του άρθρου 8 § 2 της Σύμβασης [παρ. 121].»

ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΝ ΑΜΕΣΑ ΤΙΣ ΕΠΑΝΑΠΡΟΩΘΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΕΤΟΥΝ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΖΩΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΥΡΟΥΝ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΑΣΥΛΟ

Αθήνα, 5 Οκτωβρίου 2022

Δεν μπορεί παρά να προκαλούν ανησυχία και προβληματισμό οι χειρισμοί του Υπουργείου Μετανάστευσης στην υπόθεση των Σύριων που εγκαταλείφθηκαν στον Έβρο επί ημέρες, τον προηγούμενο μήνα, χειρισμοί που ξεσήκωσαν τη γενική κατακραυγή. Οι πρόσφυγες καταγγέλλουν, μεταξύ άλλων, ότι παρέμειναν αβοήθητοι επί πολλές ημέρες στη νησίδα, όπου ένα παιδί βρήκε το θάνατο από τσίμπημα σκορπιού και ότι κατά τη διάρκεια παραμονής τους στη νησίδα έλαβε χώρα τουλάχιστον μία επιχείρηση επαναπροώθησής τους στην Τουρκία.

Το Υπουργείο εξακολουθεί να αρνείται τις καταγγελίες τους και αποποιείται τις ευθύνες του για την υπόθεση, παραλείποντας να διεθνοποιήσει το θέμα (αν -όπως ισχυρίζεται- η νησίδα δεν είναι ελληνική), συσκοτίζοντας τα γεγονότα και εμποδίζοντας την αμερόληπτη και εξονυχιστική διερεύνηση. Το πρόσφατο περιστατικό στον Έβρο είναι αποκαλυπτικό -και βέβαια δεν είναι το μόνο- για το ότι οι επαναπροωθήσεις είναι πάγια τακτική των ελληνικών αρχών με μοιραίες συνέπειες για τη ζωή, τη σωματική ακεραιότητα και την ελευθερία των προσφύγων.

Η συστηματική παραπληροφόρηση εκ μέρους των αρχών περί «ψευδών αναφορών επαναπροωθήσεων», αποβλέπει στη συγκάλυψη των παράνομων πρακτικών αλλά και στη στοχοποίηση και άσκηση πίεσης σε πρόσωπα και οργανώσεις που καταγγέλλουν τα περιστατικά αυτά. Η απαγόρευση εισόδου στις 15 και 16 Σεπτεμβρίου στη Δομή Φιλοξενίας Δράμας, όπου διαμένουν οι Σύριοι πρόσφυγες, στην πληρεξούσια δικηγόρο τους Ευγενία Κουνιάκη, είναι ενδεικτική του κλίματος πίεσης και των μεθοδεύσεων του αρμόδιου Υπουργείου κατά των προσφύγων και των υπερασπιστών τους. Ενδεικτική του κλίματος πίεσης και παρενόχλησης της δράσης οργανώσεων, είναι και η πρόσφατη δήλωση του διευθυντή της Οργάνωσης HumanRights 360, που επαναφέρει αλγεινές μνήμες άλλων εποχών, ενώ οι εργαζόμενοι στη HR360 με ανακοίνωσή τους, κατέθεσαν δημόσια τη διαφωνία τους με τον διευθυντή της οργάνωσης.

Η πρωτοφανής αυτή θεσμική εκτροπή δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία. Είναι μέρος της αντιμεταναστευτικής πολιτικής της Κυβέρνησης και του Υπουργείου, που αρνούνται πεισματικά ότι πραγματοποιούνται επαναπροωθήσεις, παρά τις πολυπληθείς τεκμηριωμένες μαρτυρίες και τις εκθέσεις ελληνικών και διεθνών οργανώσεων και οργανισμών[1].

Δικαίωση για τους ναυαγούς στο Φαρμακονήσι - Πρόσκληση σε Συνέντευξη Τύπου

Οι οργανώσεις:

Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών
Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες
Ομάδα Δικηγόρων για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών
Υποστήριξη προσφύγων στο Αιγαίο(RSA) /PRO ASYL

Σας καλούν σε Συνέντευξη Τύπου

την Δευτέρα 11-7-2022 και ώρα 11.30,

στην αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (Ακαδημίας 60)

Με θέμα την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που εκδόθηκε σήμερα, Safi and Others v Greece, No5418/15, 7.7.2022, με την οποία έγινε δεκτή η προσφυγή 14 προσφύγων, που υποστηρίχτηκε από τις οργανώσεις μας, ως προς την παραβίαση του άρθρου 2 (δικαίωμα στη ζωή) και 3 (απαγόρευση βασανιστηρίων, απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αναγνωρίζοντας τις ευθύνες των ελληνικών αρχών για το ναυάγιο που έλαβε χώρα στο Φαρμακονήσι, στις 20-1-2014, κατόπιν εμπλοκής σκάφους του Λιμενικού, κατά το οποίο βρήκαν τραγικό θάνατο από πνιγμό, οκτώ παιδιών και τριών γυναικών προσφύγων από το Αφγανιστάν.

Οι επιζήσαντες του ναυαγίου, ανάμεσα στους οποίους οι συγγενείς των θυμάτων, προσέφυγαν στο ΕΔΔΑ, αφού εξάντλησαν τις δυνατότητες προσφυγής στην Ελληνική Δικαιοσύνη. Ο Εισαγγελέας του Ναυτοδικείου Πειραιά έθεσε τη δικογραφία στο αρχείο, κλείνοντας τον φάκελο της δικαστικής διερεύνησης των ευθυνών του Λιμενικού και η απόφαση του επικυρώθηκε, χωρίς καθυστέρηση, από τον Εισαγγελέα του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου. Μία από τις βασικές αιτιάσεις του Εισαγγελέα του Ναυτοδικείου Πειραιά, που έθεσε την υπόθεση στο αρχείο, ήταν ότι δεν γίνονται επαναπροωθήσεις στην Ελλάδα. Η υπόθεση είχε απασχολήσει εκτεταμένα και το ελληνικό Κοινοβούλιο στην ειδική συνεδρίαση της 29/1/2014, καθώς, από τα στοιχεία πρόεκυπτε ότι την κρίσιμη εκείνη νύχτα στην περιοχή του Φαρμακονησίου δεν είχε λάβει χώρα μία επιχείρηση «διάσωσης», αλλά μία επιχείρηση «προστασίας συνόρων», που το αποτέλεσμα της ήταν οι 11 νεκροί.

Η σημερινή απόφαση του ΕΔΔΑ έρχεται, οχτώ χρόνια μετά το τραγικό γεγονός, να δικαιώσει τα θύματα, επιδικάζοντας αποζημιώσεις σε βάρος της κυβέρνησης, αλλά και να θέσει το ζήτημα που συστηματικά αποσιωπάται από τον δημόσιο λόγο: τις επαναπροωθήσεις και τις συστηματικές πρακτικές αποτροπής που καθημερινά θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές στο Αιγαίο και τον Έβρο.

Το Δικαστήριο του Στρασβούργου διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή, τόσο κατά το διαδικαστικό μέρος, ως εκ της παράλειψης των αρχών να διερευνήσουν υπεύθυνα και αποτελεσματικά, όπως όφειλαν σε μια τόσο σημαντική υπόθεση, όσο και ως προς το ουσιαστικό, δηλαδή την παράλειψη των ενεργειών εκείνων, στις οποίες όφειλαν και μπορούσαν να προβούν οι αρχές για να προστατεύσουν τις ανθρώπινες ζωές και να αποτρέψουν το τραγικό αποτέλεσμα. Το Δικαστήριο διαπίστωσε επίσης ότι υπήρξε ατιμωτική και απάνθρωπη συμπεριφορά προς τους επιζήσαντες του ναυαγίου από τους άντρες του Λιμενικού εκείνη τη νύχτα.

Στην συνέντευξη συμμετέχουν οι:

• Ιωάννα Κούρτοβικ, Δικηγόρος, από το Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών
• Μαρία Παπαμηνά, Δικηγόρος, Συντονίστρια Νομικής Υπηρεσίας του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες
• Ελένη Σπαθανά, Δικηγόρος, από την Ομάδα Δικηγόρων για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών
• Μαριάννα Τζεφεράκου, δικηγόρος, από τις οργανώσεις Υποστήριξη προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) /PRO ASYL
• Γιώργος Τσαρμπόπουλος, πρ. επικεφαλής του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα
• Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, Καθηγητής Δικαίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, από την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
• Karl Kopp, Υπεύθυνος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Ιδρύματος PRO ASYL
• Συντονίζει ο δημοσιογράφος Δημήτρης Αγγελίδης

Η συνέντευξη θα μεταδοθεί και διαδικτυακά εδώ: https://www.facebook.com/events/544164244063479

Εκδήλωση της Ομάδας Δικηγόρων για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών

Η Ομάδα Δικηγόρων για Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών 

σας προσκαλεί στην εκδήλωση με θέμα 

«Φιλοσοφικές και δικαιοπολιτικές διαστάσεις του προσφυγικού ζητήματος»

Ομιλητές:

• Χρήστος Ράμμος, Επίτιμος Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, Πρόεδρος της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών

• Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, Καθηγητής Νομικής Σχολής Πανεπιστήμιου Αθηνών, Συγγραφέας του βιβλίου «Οι πρόσφυγες και τα καθήκοντά μας απέναντί τους» (Εκδ. Πόλις, Ειδικό Βραβείο - Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2018)

Πέμπτη, 24 Οκτωβρίου 2019 | Ώρα: 18:30 

Νομική Σχολή Αθηνών, Νέο Κτίριο, Αίθουσα 5, 3ος όροφος Είσοδος από οδό Σίνα 3

Eκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα του Δικηγόρου σε Κίνδυνο

Η 24η Ιανουαρίου έχει ανακηρυχθεί διεθνώς από τις διεθνείς ενώσεις δικηγόρων European Democratic Lawyers (AED-EDL), European Association of Lawyers for Democracy (ELDH) και το ίδρυμα “Η ημέρα του δικηγόρου σε κίνδυνο” ως παγκόσμια ημέρα αφιερωμένη στους δικηγόρους σε κίνδυνο.

Κατά την ημέρα αυτή κάθε χρόνο είθισται σε όλο τον κόσμο, δικηγορικοί σύλλογοι και ενώσεις δικηγόρων να πραγματοποιούν δράσεις προκειμένου να εκδηλώσουν την αλληλεγγύη τους σε συναδέλφους μας που ασκούν το επάγγελμα του δικηγόρου υπό συνθήκες που θέτουν σε κίνδυνο την ζωή και την ελευθερία τους.